Page 6 - 1979
P. 6
JOURNAAL LEVEN EN WONEN DONDERDAG 8 FEBRUARI 1979

NEDERLANDSE VRIJWILLIGER laatste jaren naar uit, dat de opzet in en namen zij de zorg voor de
ging slagen. Aanvankelijk wilde men achtergeblevenen op zich Eens per
DEED TIEN JAAR LANG individueel profijt zien. Toen men jaar werden de ouders uitgenodigd
constateerde, dat het goed ging. op het centrum om de resultaten te
ERVARING OP IN BOVEN-VOLTA nam de bereidheid tot samenwerken komen zien en hun enthousiasme
toe. Bij elk project was er een leider sloeg weer over op anderen. Soms
Op een avond in augustus stop ik enkele kilometers buiten Dedems- project met vrijwilligers geheel op Moeder en kind het voedsel gewijzigd. Uit locale uit de plaatselijke bevolking. Een bleef de regen uit en was er geen
vaart voor een houten huis naast een boerderij. Ik heb een afspraak zijn plaats". produkten werd een gerecht comité besliste over de grootte en de oogst, maar in het algemeen keerden
voor een interview. Een geel autootje dat wegrijdt, keert terug. Berry Al spoedig komt.Berry's vrouw ons samengesteld als aanvulling op de indeling van de tuinen. De laatste de cursisten met minstens dezelfde
Wessels, onder stof en graszaad: „ I k wou nog wat gaan hooien, maar Ossetrek onderbreken: ,,Kun je twintig borstvoeding. Er volgden lessen en twee jaar zijn er nog drie tuinen hoeveelheid voedsel van het project
kom binnen. Ik zal me even afspoelen en koffie zetten. Mijn vrouw zit minuten komen helpen en even een demonstraties in voedselbereiding, opgezet met goed succes. De terug die ze hadden meegebracht.
op het veld op de tractor". De lucht is betrokken en het is onweer- Berry was In Toma belast met de paar laagjes hooi van de kar gooien? ziektebehandeling etc. Hierbij vrijwilligers zorgden voor de
achtig. Ik heb gezelschap aan een grijs gevlekte papegaai met steen- afdeling veeteelt, en wel speciaal We willen nog een keer rijden, want speelde verbetering van de tuinbouw • begeleiding en de technische Berry zegt, dat door de bank
rode staart, die op een tafeltje voor het raam pinda's pelt. Hij is in met de bevordering van ossetrek in het ziet ernaar uit, dat het gaat een rol. Eerste doeleinde was aspecten. Ze wezen op ziektes, genomen, het leren werken met
juni met Berry en zijn vrouw meegekomen uit Boven-Volta. Aan een de landbouw. Twintig jaar geleden regenen". vermeerdering van de produktie voor adviseerden bij de keus van soorten ossen tijdens de cursus goede
van de wanden hangt in gedrongen, grote vormen-waarvan de kubi- werden er in Toma reeds ossen Opnieuw bestoft en onder graszaad eigen consumptie. Daarna gewassen en raadden bijvoorbeeld resultaten opleverde. Dat was zeker
sten hebben geleerd-een Afrikaanse crucifix. geïntroduceerd. Sindsdien keert Berry na enige tijd terug. Hij overproduktie voor de markt en ten aan tomaten niet steeds op dezelfde het geval de laatste jaren in de zgn.
beschikten sommige boeren over vervolgt: ,,Het ging bij ons project gunste van functionarissen, die niet plaats te verbouwen. Met kleine versnelde fase. Per jaar werden
ossen, maar ze gebruikten ze om het gezin in zijn totaliteit. meer aan produktie toekwamen". proeven lieten ze zien dat het anders eerst, overeenkomstig de capaciteit
slechts veertien dagen per jaar voor Moeder- en kindzorg, voorlichting, moest, dat het beter kon. Ze gingen van het opleidingscentrum, circa 30
Berry Wessels neemt een bijzondere gehecht aan Toma en kenden veel het ploegen van kapokp'ian\ages. verbeteri,ng van de voedselsituatie Samenwerking , daarbij zo min mogelijk theoretisch - uitrustingen voor osse- en ezeltractie
plaats in onder de Nederlandse mensen. Er was niet veel te beleven, Voor andere doeleinden, zoals en meer productie in de tuinbouw en zoveel mogelijk visueel te werk. uitgereikt. De laatstetwee jaar wordt
vrijwilligers. Tien jaar is hij maar in die tien jaar hebben we ons onderhoudswerkzaamheden, hebben dan met elkaar te maken. Met die tuinbouw gmg het nu een leerlingenstelsel toegepast.
buitengaats geweest, verbonden aan geen dag verveeld. We vonden dat werden die dieren niet Ingezet. Het Voor de kinderen tussen nul en vijf Cursussen Jonge boeren lopen enkele dagen
hetzelfde project in Toma, Boven- het tijd was, dat anderen het rendement kon dus aanmerkelijk jaar, erg vatbaar voor ziektes, aanvankelijk moeilijk. Individueel per week mee met oud-leerlingen,
Volta. Vier keer is hij met verlof overnamen. Ik heb mijn opvolger een worden verhoogd. werden niet alleen medicijnen Een andere benadering paste het vooral tijdens het ploegen in de
geweest en één keer keerde hij maand ingewerkt. Nog wel enkele Na zijn terugkeer in juni was Berry uitgereikt. De hoofdaandacht ging waren de gezinnen niet te helpen. De Toma-project toe met cursussen van regentijd. Of oud-leerlingen gaan bij
tussentijds terug wegens ziekte. De jaren zijn er Nederlanders nodig, nog drie weken met een speciale uit naar aanvullende voeding. negen maanden. Man en vrouw, geïnteresseerden ploegen en dragen
eerste ploeg begon in Toma in 1968 vooral voor de coördinatie rond de opdracht op zijn eigen vakterrein in Vrijwilligers trokken naar dorpen, factor,,regen" was erg ongewis en leeftijd tussen 21 en 35 jaar, meestal zo hun kennis ovet De nieuwelingen
en zou, met mensen voor landbouw, opleiding. Je zit niet zozeer met de Senegal. Hij zegt daarvan: ,,Je kunt belegden vergaderingen, gaven 4 of 5 echtparen uit een dorp, komen ook nog in de droge tijd voor
veeteelt, bouw, verpleging en kwestie van overdracht, maar met de geen landen vergelijken. Toch zie ik demonstraties en stelden, na iedere tuin van een put voorzien, was kwamen naar het centrum In Toma een periode van drie dagen naar het
training in huishoudkunde, onder vraag: voor wie werk je? Voor de nu, dat het anders kan dan wij in eindeloos gepraat te hebben, de voor theoretische en practische opleidirrgscentrum voor theorie en in
leiding van een projectleider, vele locale bevolking, dus de boer, of de Toma deden. We werkten met vraag: zijn jullie geïnteresseerd? Dan ondoenbaar. Er waren veel woorden opleiding In de sectoren, die In het dé regentijd eenzelfde periode voor
aspecten van het leven daar in regering, of het administratief kader . schoudertrek. In Senegal plaatst werden uit de vrouwen de beste begin van dit artikel zijn genoemd. praktijk. Deze bezoeken werken als
samenhang aanpakken. in Boven-Volta? De laatste twee zijn men het juk op de hoorns van de gekozen die één keer per week voor nodig en overredingskracht om De eerste jaren waren de bezwaren controle op tietgeen op verre afstand
In ons gesprek geeft Berry meteen al niet overdreven in het eerste dieren. Dan zijn ze sterker. En centraal een training kregen. Na een nog aanzienlijk: uit je dorp gaan naar van het centrum wordt
min of meer een eindoordeel. ,,Tien geïnteresseerd. bovendien hoeft er, als de dieren halfjaar konden zij in hun omgeving tot samenwerking in groter verband een ander dorp; niet weten wat het overgedragen. De
jaar hebben we aan het project goed zijn gedresseerd, geen jongen aan de gang als ,,animatrices". Het oplevert, bovendien in de vorm van ' vermenigingsvuJdigingsifactor, die -
gewerkt. Mijn vrouw en ik De integratie van het project in de voorop te lopen. Ik wist niet dat er werden geen functionarissen met te komen op oppervlaktes van graan je eigen voedsel meenemen aldus wordt bereikt is enorm. In de
constateerden dat hetgeen was ontwikkeling van het land als geheel elders in dit opzicht meer een vast inkomen. Van elke baby en slechts één keer in 2 of 3 laatste 4 jaar konden 1200 extra-
bedoeld, inderdaad was opgezet. is dan ook maar zo-zo. Maar voor de vorderingen waren gemaakt. Dat is werd een kaart aangelegd, waarop bijvoorbeeld een halve hectare. De maanden thuiskomen. Maar de uitrustingen worden uitgereikt voor
Zouden we weggaan? We waren boer valt er nog veel te doen en natuurlijk een zaak voor de groeicurve was af te lezen. Bleef weerstanden werden overwonnen osse- en ezeltractie.
daarom is voortzetting van het coördinatie". een kind beneden de maat, dan werd vrijwilligers vonden het niet hun taak Er werden aardig wat dorpen bereikt
en bewogen tot deelname. Er werd \ .* ,. ,^^^ Berry tot slott^*^-»-^
een infrastructuur te scheppen. De vojdoende voedsel meegenomen en „Voor mijn vrouw was Toma e e C S S ^
van vragen om eten, petroleum en hefe periode, maar we hebben •-'•^'^ - •
locale bevolking groef zelf de putten. dingen die ze thuis niet gewend afgesproken er niét constant aan
waren, was al spoedig geen sprake terug te denken en er niet steeds
Pas dan werd er cement verschaft De families sprongen bij op velerlei over te praten. De mensen snappen
manieren. Soms nam de man de het toch niet, ondanks tv, en zijn
om een betonnen ring aan te leggen. beslissing en moest de vrouw mee. veel meer bezig met hun vakanties
Soms waren de ouders tegen en en auto. Officieel heb Ik nog geen
In zulk verband loonden de ging het jonge stel toch. Ook het werk en wat Ik ga doen, weet Ik nog
omgekeerde kwam voor, dan werd niet. Ik wil wel in Nederland blijven,
investeringen. Er kon één omheining het jonge stel door de ouders liefst in het noorden van het land.
opgedrongen. Als er geen jongen
om de tuin worden gebouwd en de thuisbleef, zetten vrienden en
familieleden hun overredingskracht
kosten van het een en ander werden

gedeeld.

Na allerlei vertragingen zag het er de

WINKELCENTRUM DE ROZELAAR
SCHOENEN
SCHOENEN Mervo Sport Electronische Bij MEVA 99 Exclusieve voor kaas en Jeans
kasregisters wijn moet U Jackets l^iSz^
2m^ J.v. MERODE Schrijf-, tel-, exclusief mode Corduroy
ROZELAAR 21a rekenmachines vopr bij het OOKVOOR
EEN ROOSENDAAL 01650-37419 voor kaashuis zijn teovei; DE JEUGD
KOLLEKTIE Roosendaal
Voor De nieuwste mannen hoppenbrouwers •^::"'""""• RUIME
SPORTKLEOING (ook met opdruk)
SPOBTSCHOEISEL, uitgebreid en gespecialiseerd geur Voor •••••'*• •*ir(»*i»^.'^
SPORTMATERIALEN EN -INRICHTINGEN
SP0RTPRIJ2EN Maar o o k . . . .

Supermoderne kostuums
Getailleerde en wijde

VOOR JONG (Vraag onze grootafnemers-katalogus) Uit voorraad LEONARD Siematic overhemden en alles wat KEUS
EN OUD leverbaar! er bij hoort.
„ONZE KRACHT": (TAMANGO)
Speciaal voor
i'q^i — kundig advies
— kwaliteit en service

©ESia.^tichting CarnavalkeRukoenos sendalüZad l•A - lageprijzen
H. WORTIVIAN JOS ivanecfc met kaas van the young people

KANTOORINSTALLATIES '^ ntod-Shop

en nog zeer vele ^^ JRozelaar 38 - Roosawdaal - TeJ.: 01650 - 4 13 52»„,% IN DE ROZELAAR
voordelige

aanbiedingen '"•:

IN DE ROZELAAR IN DE ROZELAAR IN DE ROZELAAR, 1 IN DE R02ËtAAl^ 3 INDE ROZELAAR IN DE ROZELAAS B ^ IN OÉ'ROZELAAR INDE ROZELAAR

IN DE ROZELAAR

MMWMMWWWMMMMAMAMAMMMWMMWMWAAMMIM^^

ORGELS EN PIANO'S

in de merken FARFISA, C0NN, YAMAHA, COSI^IÖVOX I l i e b i t ^ ^ c r M r
showroommodellen van ƒ 100,- tot ƒ 3.000,- lager in prijs.

GEBRUIKTE ORGELS z.g.a.n. met garantie.

4 Solina's vanaf ƒ 1.195,-
3 Viscounts vanaf ƒ 950,-
2 Cosmovox vanaf ƒ 1595,-
Piano showmodel van 4680,- voor 3680,-

Friesche HENKES JohandeWitt VAT 69 Blokfluiten alle merken• ^^ïifttt'^Oi.jjiO'i^.«>#-
Beerenburg WHISKY
CITROEN- GRAAN- \ , .«, ' SOPRAAN
BRANDEWIJN JENEVER
mmm»^^- TENOR.

TENOR ALT

BAS

liter liter liter BAROK

8:95 8:95 IC.'' ORGELS vanaf ± ƒ 39,-per maand,

ook huurorgels. „, - ^ H ^ M "

Ons nieuwste modelorgel laag in prijs en Verspuy's orgel
merk Ciel, vanaf ƒ 1995,- zolang de voorraad strekt.

SILVERTOP Rechtstreeks STOCK Doorlopende orgelshow van Yaniaha, Conn, Farf isa,
uit zowel in klassiek als populair.

GIN Voirode de U.S.S.R. VERMOUTH Farfisa 523D Ruimte problemen? Geen nood. Er is al êen orgel met
een speciale breedtemaat: slechts 93 crri. breed. Dus
overal te plaatsen, ook bij U. Gratis afsluitklep.

CABERNET Rood,Wit Of dry Aanbiedingen in Spectaculair orgelaccessoir:

, ior 3 flessen lOr 399 MUZIEKINSTRUMENTEN ALS: OGEN ONTWORPEN ORGELLAMP
GITAREN , . .
Ook voor 10.000 stuks bladmuziek kunt U bij ons terecht,
Gonzales Byass IflesOPPENHEIMER , —^-H van 198.- t UTt m in
SHERRY KRÖTENBRUNNEN en voor I Tlw •
CHATEAU KLAVERSKRIBO - NOTEN EN CIJFERS
RIDER CHENU VERSTERKERS

Medium dry, f ino IflesLIEBFRAUMILCH LAFITTE 1977 295- y ü n • ADVISEUR-ORGANIST

voor fcTMi PAULHEIJBOER

of cream App. Bordeaux ELECTR. GITAREN Kortom, U kunt voor heel • Vrijdags tot 9 uur
veel, zo niet alles, op geopend. Alle
Supérieur t o n t r . voor fcODa" muziekgebied bij ons andere avonden
terecht! op afspraak!
Merken: V^

GIBSON-YAMAHA-IBANEZ enz

OOK VOOR LES IN ORGEL, PIANO EN GITAAR

I

fholen - Hoogstraat 20 - 22 Tel. (01660) 37 75

Oók in: Middelharnis - Barendrecht - 2 in Zwijndrecht

i f r i n i — r r r n i ' w . n n r .1.1 'n--->^»-"~"^>''"'>'^—»^->''^—^-"-^"-^ • • • • • * • ! ! • • • • • » — «
   1   2   3   4   5   6   7   8   9   10