Page 13 - 1982
P. 13
KWAKKELKRANT 1982: :13
êmk DEEL 4 VAN DE GESCHIEDENIS
^ isS^
1 mÜrpiTvrvtnnxwixtY j r a ^ i ^ VAN DE ROOSENDAALSE CARNAVAL
EETHUIS
In mijn speurtocht naar de wortels van de Roosendaalse carnaval trof
öen öieje ik deze keer in de archieven van ons aller Gulden Roos een belangwek-
llll -i^3«» il H.i 'i' 1' 1 kend stukje geschiedenis aan. Omdat we er allemaal iets uit zouden
kunnen leren, wil ik het u niet onthouden.
raadhuisstreet 48 • roosendaal • telefoon 56409
Vele eeuwen geleden, zo leert ons éen van de archiefstukken, werd het
Krijgde gullie van carnaval ok altij zukke onger? Ziede wel! Agge Roosendaalse zottenfeest gedragen door de zgn. „mannen metten
dan oewe schrobzaog goed vol wilt douwe mee gin moeilek mar blauen kielen". Oorspronkelijk moet dit gilde uit 11 man bestaan heb-
wel gèf lekker ete, dan motte mar naor oons komme. Op de leutig- ben. Het lidmaatschap verschafte echter zo'n aanzien dat velen in de rij
ste daoge vant jaor (zaoterdag t.e.m. diensdag) zijn wij ope van één stonden om erbij te komen. Zodoende dijde het gilde van jaar tot jaar
tot acht uur. gestadig uit. Aangezien de taken dezelfde bleven, werd de aanwas be-
last met het houden van toezicht aan de diverse togen. Hier zien we de
Wa ge kunt ete: oorsprong van de uitdrukking: „ij zaag blaauw". Natuurlijk, zo vermel-
den de stukken, waren er ook velen die zich met hart en ziel inzetten
voor de carnaval. Op de eerste plaats worden genoemd de gebroeders
Jan en Toon. Het waren makkers in de leut, maar één verschil wordt
toch opgemerkt: Jan zat overal bij en Toon was overal bij. Jan moet een
- wat wij noemen - Heintje Davids-achtige carrière hebben gehad:
jaarlijks nam hij afscheid.
# Potazie: Verder was daar Geert. Hij moest voor de blauwkielen altijd geld opha-
len. Daartoe trok hij, verkleed als Baghwan-aanhanger, van deur tot
Bruine böónesoep of hartsoep (in 'n kommeke of in 'n teiloor). deur met zelfgebakken aardewerk. Er wordt vermeld dat hij na een
grootse receptie ook inderdaad is vertrokken.
Waarm ete: Eens per jaar werd er achter de St-Jan een feestterrein afgezet. Aan de
ingang ervan verrees dan het Carnavalsmonument. Het stelde een
Zuurkool of boerekool mee staamp, 'n kripke spek of kaontjes. vrouw voor, gezeten achter een bak vol duiten en zilverlingen. Zij was
'n Alleve tiet mee gebakke errepels en slaoi. het symbool van de carnaval, en troosteres der verdrukten. Als het
startsein door de Prins der zotten was gegeven, stroomde het volk van
Vor aagterop: heinde en verre toe.
Poetjespap. Na verloop van tijd kwam het echter steeds vaker voor, dat er door het
enorme aantal blauwkielen op het feestterein nauwelijks nog plaats
Wa ge kunt drienke: was voor de gewone feestganger. Het zag blauw van het volk zeggen we
nu nog. In die dagen moet het toen gebeurd zijn, dat velen die niet toe
# 'n glaske Braand Bier. wilden of konden treden tot het illustere gilde, of die er weer uit wilden,
% 'n kommeke poejersjeklaot. een eigen gilde gingen oprichten. Zodoende werd het uni-blauw op de
feestweide geleidelijk steeds gemêleerder door tinten blauw-wit, hard-
geel, zwart-wit en zo meer. Van de laatste groep lees ik in de archieven
Agge dan wir buite komt dat ze eigenlijk rood waren. Daarmee gaven ze aan dat ze vonden dat
iedereen zoveel zou moeten verdienen als zij.
en g'oort eel Roosendaol In de tussentijd was het blauwe gilde koortsachtig op zoek naar iemand
zienge: en ziede gij die die het feest weer florissant kon maken. De keus viel op de heelmeester
kastelein, ja den dieje die tot het gilde behoorde. Van hem was bekend dat hij veel van feesten
magter ok zijn", dan witte wist. Hij was zelfs wel eens naar een echte revue geweest. Vaak zat hij
da z'ammaal bij oons tot middernacht te piekeren over het feest. Van pure zenuwen at hij
© Stichtinggeete ebbe. Carnaval Roosendaalenorme hoeveelheden Oe Lap Turn Tum. Het feest moest een andere
naam hebben, dan kwamen er weer wel mensen. „De nieuwe revue",
opperde zijn vrouw, maar dat werd door hem verworpen, „'t Is zwaar,
hee", verzuchtte ze. „Eureka", riep de heelmeester, want zo heette zijn
vrouw, „dat is het". En omdat het een groots feest moest worden met
een keur van artiesten heette het feest voortaan Priense Soiree.
Mee goeie reesspulle
van reesspecialist
Azzuri lapt tur
iedereen aon.
WIELERSPORT ROOSENDAAL WAOR??
iNispensestraat 72, Roosendaal - Tel. (01650) 5 24 83 We wouwe dees jaor wa gever vor dun dag komme, waant vorig jaor waar ut wir
un groote zooi. Witte nog, ut schuurke te klein, dus onze groote waoge ok. En alles
viel een bietje in ut waoter.
Atter un laamp nie Mar da waar nog nie ut arugste, vor da we op de Mart gekomme ware hienge onze
brandt dan emme wij tonge al op de keie. Ut blaoze waar ok al nie veul mir, mar da is ut nooit gewiest.
wel iets om^a wir op Om wa mir asem te emme krege we ut in onze meule om te gaon trimme en treene,
te lappe. zoda onze tonge nie verder as onze vesjes zouwe zakke. Afein, de Tullepetaon bij
zunne snaovel gevat en in da wiel. Naor dun trimbaon in Visdonk. De bierbuike,
Kom mar us kijke bij: vetnekke en blubberbille zaag de slienke as (is verbraande turruf) botter in de pan.
ME/SEN Vor Regelmaotig uitblaoze waartur nog wel bij, muzikaol uitblaoze zo gezeet. Gelijk
e/e bedochte we wa nieuwe ideekes vor dun optocht. Eentje zeetur: „zumme wir nu
MARKT 55, ROOSENDAAL, mooie kaar bouwe net as vlee jaor?" „Neje", zee nun aander, „waént Pauw uit Wouw die
TEL. 3 48 92. kouse- wouw nie mir van da gebouw en waor zijn we aanders vor aont loope?"
lappe..
„Ik krijg gèèf dorst van al da gemauw", zee Peer van de Kortedijk. Zoiets oeve ze
tussen d e m a r k t e n 10 mar ene keer te zèège, dus giengen we mee gaank naor ut thee-uiske. Na tien bakke
Roosendaal Tel.oie50-35iie tee are we onze zakke flienk vol en wij naor uis. Tenmienste da dochte we. Na un
allef uur fietse zeetue een: „Ik wies nie da Tullepetaonestad zo'n end weglaag." Mee
aandere woorde, we waare de weg kwijt en ons eigenok. Dur waartur ene die ut
gèèf moei wier en die gieng mee zun eige mee. Ei waar altij al zo dwars as twee
wiende en we zijn um nouw nog kwijt. Aachter ons oorde we nun kwèèk. Wa
nou!... Ontige Tiest van de Fuis waar op de loop, ge wit wel diejen strooper. Dus
wij stopte en vroge: „Tiest, wa dist ammel?"
„Ze bestaon echt,... .ze bestaon echt! !! blète ie.
„Wa stade gij vor lillukurs te vange?" vroge wij. Toentie wir un klurke aar gekrege
kwaam ut d'ruit. Ik zaat op mun gemakske mun valle te zette aon ut katteven en
vor mun eige ooge zaak ut gebeure. Eerst oorde ik un meziekske van „oe ekket nou"
en „wa looput wit" en toen zaag ik ze vliege; elleve bove da waoter en aon de kaant
liepe kleine mannekus mee van die rooie puntmutskus, zowaar as ik ier staon. Wij
giengen kijken en of ut waor waar of nie, wij kome dees jaor gèèf voor dun dag in
dun optocht.
nuntumtumdielaptutum
-•ysocvr-*
êmk DEEL 4 VAN DE GESCHIEDENIS
^ isS^
1 mÜrpiTvrvtnnxwixtY j r a ^ i ^ VAN DE ROOSENDAALSE CARNAVAL
EETHUIS
In mijn speurtocht naar de wortels van de Roosendaalse carnaval trof
öen öieje ik deze keer in de archieven van ons aller Gulden Roos een belangwek-
llll -i^3«» il H.i 'i' 1' 1 kend stukje geschiedenis aan. Omdat we er allemaal iets uit zouden
kunnen leren, wil ik het u niet onthouden.
raadhuisstreet 48 • roosendaal • telefoon 56409
Vele eeuwen geleden, zo leert ons éen van de archiefstukken, werd het
Krijgde gullie van carnaval ok altij zukke onger? Ziede wel! Agge Roosendaalse zottenfeest gedragen door de zgn. „mannen metten
dan oewe schrobzaog goed vol wilt douwe mee gin moeilek mar blauen kielen". Oorspronkelijk moet dit gilde uit 11 man bestaan heb-
wel gèf lekker ete, dan motte mar naor oons komme. Op de leutig- ben. Het lidmaatschap verschafte echter zo'n aanzien dat velen in de rij
ste daoge vant jaor (zaoterdag t.e.m. diensdag) zijn wij ope van één stonden om erbij te komen. Zodoende dijde het gilde van jaar tot jaar
tot acht uur. gestadig uit. Aangezien de taken dezelfde bleven, werd de aanwas be-
last met het houden van toezicht aan de diverse togen. Hier zien we de
Wa ge kunt ete: oorsprong van de uitdrukking: „ij zaag blaauw". Natuurlijk, zo vermel-
den de stukken, waren er ook velen die zich met hart en ziel inzetten
voor de carnaval. Op de eerste plaats worden genoemd de gebroeders
Jan en Toon. Het waren makkers in de leut, maar één verschil wordt
toch opgemerkt: Jan zat overal bij en Toon was overal bij. Jan moet een
- wat wij noemen - Heintje Davids-achtige carrière hebben gehad:
jaarlijks nam hij afscheid.
# Potazie: Verder was daar Geert. Hij moest voor de blauwkielen altijd geld opha-
len. Daartoe trok hij, verkleed als Baghwan-aanhanger, van deur tot
Bruine böónesoep of hartsoep (in 'n kommeke of in 'n teiloor). deur met zelfgebakken aardewerk. Er wordt vermeld dat hij na een
grootse receptie ook inderdaad is vertrokken.
Waarm ete: Eens per jaar werd er achter de St-Jan een feestterrein afgezet. Aan de
ingang ervan verrees dan het Carnavalsmonument. Het stelde een
Zuurkool of boerekool mee staamp, 'n kripke spek of kaontjes. vrouw voor, gezeten achter een bak vol duiten en zilverlingen. Zij was
'n Alleve tiet mee gebakke errepels en slaoi. het symbool van de carnaval, en troosteres der verdrukten. Als het
startsein door de Prins der zotten was gegeven, stroomde het volk van
Vor aagterop: heinde en verre toe.
Poetjespap. Na verloop van tijd kwam het echter steeds vaker voor, dat er door het
enorme aantal blauwkielen op het feestterein nauwelijks nog plaats
Wa ge kunt drienke: was voor de gewone feestganger. Het zag blauw van het volk zeggen we
nu nog. In die dagen moet het toen gebeurd zijn, dat velen die niet toe
# 'n glaske Braand Bier. wilden of konden treden tot het illustere gilde, of die er weer uit wilden,
% 'n kommeke poejersjeklaot. een eigen gilde gingen oprichten. Zodoende werd het uni-blauw op de
feestweide geleidelijk steeds gemêleerder door tinten blauw-wit, hard-
geel, zwart-wit en zo meer. Van de laatste groep lees ik in de archieven
Agge dan wir buite komt dat ze eigenlijk rood waren. Daarmee gaven ze aan dat ze vonden dat
iedereen zoveel zou moeten verdienen als zij.
en g'oort eel Roosendaol In de tussentijd was het blauwe gilde koortsachtig op zoek naar iemand
zienge: en ziede gij die die het feest weer florissant kon maken. De keus viel op de heelmeester
kastelein, ja den dieje die tot het gilde behoorde. Van hem was bekend dat hij veel van feesten
magter ok zijn", dan witte wist. Hij was zelfs wel eens naar een echte revue geweest. Vaak zat hij
da z'ammaal bij oons tot middernacht te piekeren over het feest. Van pure zenuwen at hij
© Stichtinggeete ebbe. Carnaval Roosendaalenorme hoeveelheden Oe Lap Turn Tum. Het feest moest een andere
naam hebben, dan kwamen er weer wel mensen. „De nieuwe revue",
opperde zijn vrouw, maar dat werd door hem verworpen, „'t Is zwaar,
hee", verzuchtte ze. „Eureka", riep de heelmeester, want zo heette zijn
vrouw, „dat is het". En omdat het een groots feest moest worden met
een keur van artiesten heette het feest voortaan Priense Soiree.
Mee goeie reesspulle
van reesspecialist
Azzuri lapt tur
iedereen aon.
WIELERSPORT ROOSENDAAL WAOR??
iNispensestraat 72, Roosendaal - Tel. (01650) 5 24 83 We wouwe dees jaor wa gever vor dun dag komme, waant vorig jaor waar ut wir
un groote zooi. Witte nog, ut schuurke te klein, dus onze groote waoge ok. En alles
viel een bietje in ut waoter.
Atter un laamp nie Mar da waar nog nie ut arugste, vor da we op de Mart gekomme ware hienge onze
brandt dan emme wij tonge al op de keie. Ut blaoze waar ok al nie veul mir, mar da is ut nooit gewiest.
wel iets om^a wir op Om wa mir asem te emme krege we ut in onze meule om te gaon trimme en treene,
te lappe. zoda onze tonge nie verder as onze vesjes zouwe zakke. Afein, de Tullepetaon bij
zunne snaovel gevat en in da wiel. Naor dun trimbaon in Visdonk. De bierbuike,
Kom mar us kijke bij: vetnekke en blubberbille zaag de slienke as (is verbraande turruf) botter in de pan.
ME/SEN Vor Regelmaotig uitblaoze waartur nog wel bij, muzikaol uitblaoze zo gezeet. Gelijk
e/e bedochte we wa nieuwe ideekes vor dun optocht. Eentje zeetur: „zumme wir nu
MARKT 55, ROOSENDAAL, mooie kaar bouwe net as vlee jaor?" „Neje", zee nun aander, „waént Pauw uit Wouw die
TEL. 3 48 92. kouse- wouw nie mir van da gebouw en waor zijn we aanders vor aont loope?"
lappe..
„Ik krijg gèèf dorst van al da gemauw", zee Peer van de Kortedijk. Zoiets oeve ze
tussen d e m a r k t e n 10 mar ene keer te zèège, dus giengen we mee gaank naor ut thee-uiske. Na tien bakke
Roosendaal Tel.oie50-35iie tee are we onze zakke flienk vol en wij naor uis. Tenmienste da dochte we. Na un
allef uur fietse zeetue een: „Ik wies nie da Tullepetaonestad zo'n end weglaag." Mee
aandere woorde, we waare de weg kwijt en ons eigenok. Dur waartur ene die ut
gèèf moei wier en die gieng mee zun eige mee. Ei waar altij al zo dwars as twee
wiende en we zijn um nouw nog kwijt. Aachter ons oorde we nun kwèèk. Wa
nou!... Ontige Tiest van de Fuis waar op de loop, ge wit wel diejen strooper. Dus
wij stopte en vroge: „Tiest, wa dist ammel?"
„Ze bestaon echt,... .ze bestaon echt! !! blète ie.
„Wa stade gij vor lillukurs te vange?" vroge wij. Toentie wir un klurke aar gekrege
kwaam ut d'ruit. Ik zaat op mun gemakske mun valle te zette aon ut katteven en
vor mun eige ooge zaak ut gebeure. Eerst oorde ik un meziekske van „oe ekket nou"
en „wa looput wit" en toen zaag ik ze vliege; elleve bove da waoter en aon de kaant
liepe kleine mannekus mee van die rooie puntmutskus, zowaar as ik ier staon. Wij
giengen kijken en of ut waor waar of nie, wij kome dees jaor gèèf voor dun dag in
dun optocht.
nuntumtumdielaptutum
-•ysocvr-*
